Περιμένοντας τα Πρωτάκια

Σεπτέμβριος και το σχολειό μας άνοιξε πάλι. Διευθυντές και δάσκαλοι ετοιμαζόμαστε πυρετωδώς για τη νέα σχολική χρονιά. Προμηθευτήκαμε τα βιβλία, ετοιμάσαμε τον ετήσιο προγραμματισμό, μοιράσαμε τάξεις και αίθουσες. Η δική μου τάξη φέτος θα είναι η ΠΡΩΤΗ. Η μία από τις δύο πρώτες του σχολείου μας. Και η αίθουσα η κάτω και δεξιά στη φωτογραφία.

Ποια όμως θα είναι τα παιδάκια που θα τη γεμίσουν; Που θα τη φωτίσουν με τα χαμόγελά τους και θα τη ζωντανέψουν με τις φωνούλες τους; Δε γνωρίζω ακόμη ούτε τα ονόματά τους. Αύριο το πρωί θα καθίσουμε με τις άλλες δασκάλες και θα μοιράσουμε τα καινούρια παιδιά στα τρία τμήματα πρώτης που θα λειτουργήσουν φέτος στο συγκρότημά μας. Έχω περιέργεια και χαρά μεγάλη... Τουλάχιστον να μάθω τα ονόματά τους. Και σε μια βδομάδα να τα συναντήσω και από κοντά.

Ως τότε αφήνω τη φαντασία μου ελεύθερη και βλέπω μπρος μου ένα προσωπάκι να μου γελά και δυο τεράστια μάτια γεμάτα όρεξη για μάθηση. Ακούω και την καρδούλα του... Να χτυπά τακ τουκ με όλη την αγωνία για το καινούριο σχολειό και τη νέα δασκάλα. Ίδια όπως χτύπαγε κάποτε και η καρδιά σε κάθε άλλο πρωτάκι που πέρασε για πρώτη φορά τη μεγάλη πόρτα του δημοτικού.

Είναι μια σπουδαία μέρα αυτή, η πρώτη μέρα στο σχολείο. Για τα παιδιά αλλά και για τους γονείς. Ιδιαίτερα για τις μανούλες. Η δική τους αγωνία είναι ακόμη μεγαλύτερη και οι απορίες και τα ερωτηματικά τους αμέτρητα για το χώρο που θα φιλοξενήσει τα παιδιά τους και τους ανθρώπους που θα αναλάβουν να τους διδάξουν τα πρώτα γράμματα. Θα είναι καλός ο δάσκαλος; Θα δείξει αγάπη και ενδιαφέρον για το παιδάκι τους; Θα το αγκαλιάσει με στοργή και θα καθίσει με υπομονή δίπλα του να το βοηθήσει σε όσες δυσκολίες συναντήσει; Αυτά και άλλα πολλά τριβελίζουν τέτοιες μέρες τη σκέψη των γονιών. Και είναι απόλυτα φυσιολογικό. Γιατί το παιδί είναι ό,τι πολυτιμότερο υπάρχει στη ζωή μας και ειδικά στη ζωή του γονιού.

Ο δάσκαλος γνωρίζει και οφείλει να γνωρίζει πως το σχολείο για να επιτύχει τους στόχους του χρειάζεται να έχει στο πλευρό τους γονείς, φίλους και συνεργάτες. Χωρίς τη δική τους βοήθεια, ελάχιστα μπορούμε εμείς οι δάσκαλοι να καταφέρουμε.

Το ίδιο όμως πρέπει να ξέρουν και οι γονείς. Οι δάσκαλοι έχουν την ίδια ακριβώς επιθυμία με εκείνους. Να δουν τα σημερινά πρωτάκια να προοδεύουν και να ανοίγουν αύριο τα φτερά τους για τη ζωή εξοπλισμένα με όσα περισσότερα εφόδια γίνεται. Αυτό που κι εμείς οι εκπαιδευτικοί επιθυμούμε είναι να δούμε τον κάθε μαθητή μας ένα πετυχημένο ενήλικο αύριο. Με γνώσεις αλλά και με αξίες και ιδανικά. Μορφωμένο μα και ευτυχισμένο. Γιατί ο στόχος του δημοτικού σχολείου δεν είναι μόνο να προσφέρει γνώσεις αλλά και να διαπαιδαγωγήσει το παιδί.

Μας ενδιαφέρει όχι μόνο να γεμίσουμε το κεφαλάκι του με γράμματα αλλά να το βοηθήσουμε ολόπλευρα στην ανάπτυξή του. Κι ο άνθρωπος δεν είναι μόνο κεφάλι. Έχει και ψυχούλα και σώμα. Κι έχει ακόμη και ρόλο κοινωνικό. Μας νοιάζει λοιπόν όχι μόνο να του διδάξουμε γραφή και ανάγνωση και μαθηματικά... αλλά και να συμβάλουμε στη συναισθηματική, σωματική και κοινωνική του εξέλιξη και πρόοδο. Μα για να καταφέρουμε κάτι τέτοιο έχουμε μεγάλη ανάγκη τους γονείς. Είναι εκείνοι που θα μας βοηθήσουν να γνωρίσουμε καλύτερα το κάθε παιδί. Κι εκείνοι που θα συμπληρώσουν το έργο του σχολείου στις πολύ περισσότερες ώρες που το παιδί βρίσκεται στο σπίτι. Γι' αυτό και λέμε πως χωρίς τους γονείς λίγα μπορούμε να καταφέρουμε μόνοι μας οι δάσκαλοι.

Έτσι προκύπτει ως αδήριτη αναγκαιότητα η στενή συνεργασία ανάμεσα στο σχολείο και στην οικογένεια. Είναι, όπως λένε οι ειδικοί, ένας από τους σημαντικότερους παράγοντες της σχολικής επιτυχίας η καλή συνεργασία των δασκάλων με τους γονείς. Και αντίθετα, είναι ό,τι χειρότερο για ένα παιδί όταν ο δάσκαλος και οι γονείς του δεν επικοινωνούν ή ακόμη χειρότερα βρίσκονται σε αντιπαράθεση. Η σύγκρουση αυτή δεν έχει σημασία ποιον θα αναδείξει νικητή, ενδιαφέρει μόνο πως το βέβαιο θύμα μιας τέτοιας κατάστασης θα είναι το ίδιο το παιδί. Αν λοιπόν λέμε ότι και οι γονείς και οι δάσκαλοι αγαπάμε τα παιδιά, τότε πρέπει να κάνουμε τα αδύνατα δυνατά για να ενώνουμε τις προσπάθειές μας και να αγωνιζόμαστε από κοινού. Μόνο έτσι θα καταφέρουμε να αντιμετωπίσουμε ακόμη και τα μεγαλύτερα προβλήματα που μπορεί να παρουσιαστούν στην ανατροφή ενός παιδιού.

Είναι επίσης σημαντικό να θυμόμαστε ότι το σχολείο έχει και ρόλο κοινωνικοποίησης. Το κάθε παιδί μπορεί να αποτελεί μονάδα αλλά ταυτόχρονα είναι και μέλος της ομάδας της τάξης του. Και πάλι εδώ θα επικαλεστούμε τη γνώμη των ειδικών, ψυχολόγων και παιδαγωγών: Ο ρόλος της τάξης και ο ρόλος των συμμαθητών είναι τεράστιος στην αγωγή. Στόχος του δασκάλου είναι το συντομότερο δυνατό να ενταχθεί το κάθε παιδάκι στην ομάδα της τάξης του. Να νιώσει αγαπητό από τους άλλους μαθητές και να αποκτήσει φιλίες. Κι εδώ όμως είναι σημαντικός ο ρόλος των γονιών. Πολύ πιο εύκολα τα παιδιά θα αποτελέσουν ομάδα όταν το ίδιο δουν να συμβαίνει και με τους γονείς τους. Στην ηλικία που τώρα βρίσκονται τα μικρά μας πρωτάκια είναι ιδιαίτερα σημαντικό το παράδειγμα των γονιών. Ο πατέρας και η μητέρα λειτουργούν ως πρώτυπα συμπεριφοράς και το παιδί συνήθως μιμείται ό,τι βλέπει να κάνουν και οι γονείς του.

Θέλουμε λοιπόν και επιθυμούμε να αποτελέσουμε όλοι μαζί μια μεγάλη ομάδα: Παιδιά, γονείς και δάσκαλοι. Και λέω δάσκαλοι γιατί από την πρώτη τάξη το παιδί έχει πλέον περισσότερους από έναν δασκάλους. Δίπλα στο βασικό δάσκαλο της τάξης αναλαμβάνουν και άλλοι εκπαιδευτικοί του συγκροτήματος το δύσκολο έργο της αγωγής. Τα πρόσωπα που στο δικό μας σχολείο θα έχουν συμμετοχή στο παιδαγωγικό έργο στην πρώτη τάξη είναι η γυμνάστρια του σχολείου μας, ο μουσικός μας καθώς και ένας ακόμη δάσκαλος που θα συμπληρώσει τις ώρες διδασκαλίας των τεχνικών.

Αναλυτικά το πρόγραμμα αποτελείται από τα εξής μαθήματα: Ελληνική Γλώσσα, Μαθηματικά, Μελέτη Περιβάλλοντος, Αισθητική Αγωγή (Τεχνικά και Μουσική), Φυσική Αγωγή και Ευέλικτη Ζώνη. Τα πρώτα τρία μαθήματα διδάσκονται από το δάσκαλο της τάξης. Το ίδιο ισχύει για την Ευέλικτη Ζώνη αλλά και τη μία ώρα της Αισθητικής Αγωγής. Επιπλέον αν κι εφόσον χρειαστεί μπορεί να προσφερθεί σε κάθε παιδί και πρόγραμμα υποστήριξης μαθησιακών δυσκολιών που ανάλογα με τις δυσκολίες θα λάβει και την κατάλληλη μορφή. Αυτό όμως είναι κάτι που θα το δούμε στην πορεία και από κοινού θα αποφασίσουμε με τους γονείς του κάθε παιδιού αν χρειάζεται υποστήριξη και ποιας μορφής.

Το καθημερινό πρόγραμμα μαθημάτων αρχίζει στις 8.10 το πρωί. Εκείνη την ώρα χτυπά το κουδούνι και τα παιδιά συγκεντρώνονται στο χώρο της πρωινής προσευχής. Ακόμη και αν ανήκουν σε άλλη θρησκεία ή δόγμα. Στην περίπτωση αυτή δεν είναι υποχρεωμένα να συμμετέχουν στην προσευχή, οφείλουν όμως να παραβρίσκονται και με το δέοντα σεβασμό για τους υπόλοιπους συμμαθητές τους που προσεύχονται. Αμέσως μετά ανεβαίνουν στις τάξεις και αρχίζει το μάθημα. Οι γονείς μας έχουν κιόλας αποχαιρετίσει από την ώρα που το παιδί μπήκε στο χώρο του σχολείου και ο δάσκαλος έχει πια όλη την ευθύνη για το κάθε παιδί.

Το ωράριο του σχολείου περιλαμβάνει δύο δίωρα στην αρχή του ημερήσιου προγράμματος και ανάμεσα πραγματοποιούνται δύο μεγάλα διαλείμματα. Το πρώτο διάλειμα αρχίζει στις 9.40 και τελειώνει στις 10 και το δεύτερο στις 11.30 και διαρκεί ως τις 11.45. Ακολουθεί μία ακόμη ώρα διδασκαλίας ως τις 12.25. Η πρώτη τάξη εκείνη την ώρα τελειώνει τον κύκλο των μαθημάτων και οι μαθητές αποχωρούν από την αίθουσα. Ο δάσκαλος είναι αρμόδιος να οδηγήσει τα παιδάκια στην πόρτα του σχολείου και να τα παραδώσει στους γονείς τους. Επίσης παραδίδει στους δασκάλους του Ολοήμερου τα παιδιά που είναι γραμμένα και στο πρόγραμμα αυτό.

Για τις ιδιαίτερες συνθήκες που αφορούν το Ολοήμερο, οι γονείς θα πρέπει να συνεργαστούν με τους εκπαιδευτικούς που το έχουν αναλάβει και να ενημερωθούν για όλες τις σχετικές λεπτομέρειες. Τόσο για τη μεσημεριανή ζώνη όσο και για την πρωινή. Είναι μάλιστα σημαντικό να τονίσουμε ότι η ευθύνη του δασκάλου της τάξης αφορά μόνο το πρόγραμμα από τις 8.10 έως και τις 12.25. Εξαίρεση αποτελούν οι ώρες που διδάσκονται από άλλους εκπαιδευτικούς του σχολείου και κατά τις οποίες αποκλειστικά υπεύθυνος για το τμήμα είναι ο εκάστοτε διδάσκων.

Για κάθε τι έκτακτο ή όποτε το κρίνει αναγκαίο ο γονέας, μπορεί να ζητά συνάντηση και με τη διευθύντρια του σχολείου που είναι και η υπεύθυνη για όλα όσα αφορούν τη σχολική ζωή του παιδιού. Κι ακόμη πέρα από τη διευθύντρια, για παιδαγωγικά θέματα ο γονέας μπορεί να ζητά συνάντηση και με τον κύριο Σχολικό Σύμβουλο της περιοχής μας ή και με όποιον άλλο προϊστάμενο του σχολείου για όποιο άλλο ζήτημα προκύψει. Καλό όμως είναι να τηρείται η σειρά της επαφής πρώτα με το δάσκαλο της τάξης και έπειτα με τη διεύθυνση του σχολείου και μόνο αν δε βρεθεί λύση που να ικανοποιεί τους γονείς να επιδιώκεται συνάντηση με τα στελέχη της εκπαίδευσης. Το λέμε αυτό γιατί από τη μεριά του σχολείου υπάρχει διακαής επιθυμία για την καλύτερη δυνατή εξυπηρέτηση των γονέων και την ικανοποίηση κάθε δίκαιης επιθυμίας τους. Αν όμως ο γονιός το κρίνει απαραίτητο, εμείς οφείλουμε να τον ενημερώσουμε πως είναι αναφαίρετο δικαίωμά του να επιδιώξει συνάντηση και με τους προϊσταμένους της εκπαίδευσης.

Οι συναντήσεις με το δάσκαλο της τάξης που όπως τονίσαμε αποτελούν σημαντικό παράγοντα για τη ζωή του παιδιού στο σχολείο, είναι και θεσμικά κατοχυρωμένες. Σύμφωνα με το νόμο πραγματοποιούνται μία φορά το μήνα και σε ώρα εκτός εργασίας του σχολείου. Βεβαίως αν προκύψει ανάγκη μπορεί να γίνουν και επιπλέον συναντήσεις. Οι γονείς θα πρέπει να ξέρουν πως η πόρτα του σχολείου θα είναι πάντα ανοικτή όταν χρειαστεί να επικοινωνήσουν με τους εκπαιδευτικούς. Και οι εκπαιδευτικοί πρόθυμοι να τους ακούσουν και να τους βοηθήσουν στο μέτρο του εφικτού. Όμως παράλληλα οφείλουμε να τονίσουμε πως οι επαφές του δασκάλου με τους γονείς δεν μπορεί να αντιστρατεύονται τους υπόλοιπους στόχους του σχολείου. Ήδη τονίσαμε ότι η ώρα συνεργασίας πρέπει να είναι εκτός ωραρίου εργασίας του σχολείου. Και συγκεκριμένα μετά τις 13.15 που λήγει το κανονικό πρόγραμμα μαθημάτων των μεγάλων τάξεων.